Stichting Exodus Nederland organiseerde in oktober weer drie Exodusherfstkampen in PI Vught,
PI Veenhuizen en PI Nieuwegein.
Vanuit Vught blikt projectmedewerker Jasmin Eweg enthousiast terug: “Drie hele dagen waren kinderen weer samen met hun vader. Het was een bijzondere midweek waarin kinderen en vaders samen op de Djembé speelden, voetbalden, veel knuffelden, hard lachten en ook ruimte voelden om gesprekken te voeren over zwaardere onderwerpen. Zo zei een meisje van elf, terwijl ze een hartje voor haar vader inkleurde: ‘Ik meen het papa, als je hier nog één keer terugkomt, dan zie je mij nooit meer. Maar … Je moet ook weten dat ik van je hou’. Een jongen van twaalf vertelde dat hij tijdens die drie dagen zijn vader meer zag ‘dan in een heel jaar bij elkaar’. Regulier bezoek is vaak kort, onpersoonlijk en valt soms onder schooltijd. We creëren tijd. Daarom is dit herfstkamp ook zo waardevol.”
Serieuze gesprekken
De kinderen sliepen – samen met de projectmedewerker en betrokken vrijwilligers - op een huisjespark vlakbij de penitentiaire inrichting. “Hier ging het gelach verder, maar de serieuzere gesprekken ook. Op een gegeven moment spraken de kinderen over het wel of niet aan klasgenoten vertellen dat hun vaders vastzitten. Een meisje van elf zei spontaan: ‘Het is gewoon echt fijn dat iedereen hier hetzelfde is en het daarom veel beter begrijpt”, aldus Jasmin.
Boksworkshops
Projectmedewerker Sanne Bredenoort gaf tijdens het herfstkamp in Vught en Veenhuizen voor het derde achtereenvolgende jaar boksworkshops aan de vaders en hun kinderen. “Herstel begint bij verbinding. Tijdens het boksen maak je contact zonder woorden. Boksen is meer dan een sport. Het is contact, verbinding en veiligheid. Er is ruimte voor samen lachen, elkaar uitdagen, ervaren dat papa trots is, samen plezier maken, elkaar fysiek durven benaderen en even gewoon vader en kind zijn. Het blijft bijzonder om via het samen boksen een kind en ouder dichter bij elkaar te brengen. Deze momenten – vol lol, fysieke uitdaging en echte verbinding – maken het verschil.”
Liefdevolle aandacht
Dit jaar bracht Exodusbestuurder Monique van Schaik een bezoek aan het herfstkamp in PI Nieuwegein. Vorig jaar vergat ze haar identiteitsbewijs en stond ze voor een gesloten deur. Een kleine vergissing met grote gevolgen. Maar … dit jaar mocht ze gelukkig wél naar binnen! 😊 Ze kon dus meemaken wat ze in 2024 had gemist: ‘vaders die, midden in detentie, even gewoon vader mogen zijn’.
“Waar het buiten grijs en kil was, scheen binnen in de sportzaal volop de zon”, vertelt Van Schaik wanneer ze weer buiten de PI staat. “Stralende ogen, spontane knuffels, samen lachen en spelletjes doen. Yves Moors, Nederlands jeugdkampioen freestyle, gaf een heuse voetbalclinic waarin zowel vaders als kids werden uitgedaagd. En er werd fanatiek samen gevoetbald. Maar ze hadden vooral ook even 'gewoon' tijd voor elkaar. Ik heb genoten, ook van het geweldige team vrijwilligers: het enthousiasme, de lol en liefdevolle aandacht spatte ervan af!”
Menselijkheid
Van Schaik: “Ik ben trots op de samenwerking met onze collega’s van Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die ruimte creëren voor menselijkheid binnen de muren van detentie. Daarnaast ben ik er uiteraard ook trots op dat we vanuit Exodus laten zien hoe belangrijk het is om te blijven investeren in herstel, verbinding en perspectief”.
Veilige plek
Volgens Marieke van Zwam, landelijk projectleider bij Exodus én initiatiefneemster van de Exodusherfst- en lentekampen, draagt het werken aan een goede ouder-kindrelatie bij aan een goede re-integratie. Van Zwam: “Kinderen die opgroeien met een ouder in detentie hebben een veilige plek nodig waar hun behoeften, belangen, gevoelens en gedachten écht even centraal kunnen staan. Doorgaans hebben deze kinderen een jeugd waarin scheiding, verlies en afstand aan de orde zijn. Detentie haalt de ouder niet alleen uit het gezin weg, maar ook uit de opvoedrol. De detentieperiode verstoort de natuurlijke gezinssituatie.
Ouderrol
“Wat vervolgens kan gebeuren”, zegt Van Zwam, “is dat een kind de ouderrol overneemt en dat vader en/of moeder in de rol van het kind belanden. De contactrestricties maakt de ouder behoeftig en kinderen kunnen de ouder niet benaderen op zelfgekozen momenten. Kinderen maken zich ook regelmatig zorgen over de ouder in detentie; waar slaapt papa? Krijgt mama wel te eten? Zij hebben enorm veel baat bij het herstel van de band met hun gedetineerde ouder.”
Liefdevol
“Met onze Exodusherfstkampen brengen we twee werelden samen – de wereld van het kind en de ouder, en de wereld van de penitentiaire inrichting”, vertelt Van Zwam. “We gaan steevast aandachtig, alert en respectvol om met de complexiteit en gevoeligheid die de setting vereist. Uiteraard vraagt het soms moed om liefdevol te blijven als iets schuurt, waarbij we stevig (moeten) staan om grenzen te kunnen bewaken, zonder hard te worden. We werken met een open hart en open mind opdat kinderen en hun ouder(s) zich voortdurend gezien, gehoord én ondersteund voelen.”
---
Het Algemeen Dagblad maakte een korte, mooie videoreportage en publiceerde een uitgebreid krantenartikel van het Exodusherfstkamp in PI Veenhuizen waarin ze duidelijk het belang van de midweek onderstreepten.
Lees hier het artikel in het Algemeen Dagblad en kijk de videoreportage: Haar vrienden denken dat ze op vakantie was, maar Lena (12) was bij haar vader in de gevangenis | Binnenland | AD.nl.
Lees het volledige interview met Marieke van Zwam op onze website: “Het vraagt soms moed om liefdevol te blijven als iets schuurt” - Exodus.
---